برخی ظرافت‌های بلاغی و معنایی پنهان تعلیمی در سخن سعدی

Authors: not saved
Abstract:

برخی عبارات و اشعار گلستان و بوستان سعدی، علیرغم ظاهری ساده، انواعی از درهم‌تنیدگی های معنائی دارند که با نگاه اول و تکیه بر بلاغت مألوف نمی‌‌توان به عمق معنائی آنها پی برد. سعدی گاهی ژرف ساخت‌های معنائی را با ایجاد شبکه ارتباطی پیچیده ای از کلمات که در مواردی با صنایع ادبی هم تقویت می‌شود ایجاد می‌کند. تسلط سعدی بر زبان فارسی، باریک اندیشی، آگاهی از علوم مختلف،‌ تجربه‌های زیادی که در سفر داشته و آشنایی با فرهنگ‌های متفاوت، از عواملی است که سبب ایجاد معانی پنهان در آثار او شده است. مهمتر آن که دقت و اهتمام سعدی برای ایجاد اثری تعلیمی و آموزنده، در روساخت و ژرف ساخت ابیات پدیدار است و گاه بر شارحان نیز پوشیده باقی مانده است. در این مقاله تلاش شده تا برخی ابیات و عبارات سعدی که ظرایف بیانی و معنائی پنهان در آنها بر شارحان سخن وی پوشیده مانده ‌است، بازخوانی و معنا شود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تأمّلی بر کارکرد معنایی و بلاغی تلمیح در غزل سعدی

تلمیح به عنوان یکی از شگردهای بلاغی که هم در حوزۀ موسیقی معنوی و هم جزو مجموعۀ تصویر قابل بررسی است، همواره نقشی مهم و مؤثّر در القای عواطف و آفرینش تصاویر ادبی؛ بخصوص در حوزۀ شعر داشته است. ویژگی قابل توجّه تلمیح آن است که به عنوان یک شیوۀ فرمی برای تبیین ذهنیات، می­تواند اَشکال بلاغی دیگری را نیز در بطن خود جای دهد و بدین ترتیب، هم جنبۀ مخیّل سخن را قوّت بخشد و هم بُعد القاییِ آن را برجسته سازد. برا...

full text

ساختارهای شرطی گلستان سعدی و کارکردهای بلاغی- معنایی آن‌ها

گلستان سعدی به مثابۀ یکی از امهات متون نثر پارسی، از جنبۀ بلاغی و زبانی، متنی بسیار غنی است. در پژوهش حاضر، انواع ساختارهای شرطی ("اگر" و متعلقات آن) به مثابه ابزارهایی مؤثر در بلاغت و معنا در گلستان سعدی بررسی و تحلیل شده است. مدعای اصلی پژوهش حاضر این است که اولاً گزاره­های شرطی کتاب گلستان، از حیث ساختاری دارای تنوع هستند و ثانیاً این گزاره­ها، نقش مهمی را از لحاظ مع...

full text

درآمدی بر سخن آرایی و ظرافتهای معنایی در نفثه المصدور زیدری نسوی

نثر مصنوع و فنی، نثری است که بر آرایشهای کلام و زیباییهای سخن استوار است و نویسنده در توصیف معانی از انواع صنایع لفظی و معنوی، مثل: تشبیه، استعاره، تشخیص، مجاز، کنایه، سجع، جناس، ایهام، تضاد، تناسب، تلمیح، لف و نشر، واج آرایی، تضمین، اقتباس، ارسال مثل، حسن تعلیل، مبالغه و... یاری می جوید و تصویرگریهای شاعرانه و قرینه سازی های ماهرانه، سخن را بر پایة عبارات و قطعات متوازن و متساوی بر بستر سجع و ...

full text

درآمدی بر سخن آرایی و ظرافتهای معنایی در نفثه المصدور زیدری نسوی

نثر مصنوع و فنی، نثری است که بر آرایشهای کلام و زیباییهای سخن استوار است و نویسنده در توصیف معانی از انواع صنایع لفظی و معنوی، مثل: تشبیه، استعاره، تشخیص، مجاز، کنایه، سجع، جناس، ایهام، تضاد، تناسب، تلمیح، لف و نشر، واج آرایی، تضمین، اقتباس، ارسال مثل، حسن تعلیل، مبالغه و... یاری می جوید و تصویرگریهای شاعرانه و قرینه سازی های ماهرانه، سخن را بر پایة عبارات و قطعات متوازن و متساوی بر بستر سجع و ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 6  issue 21

pages  109- 126

publication date 2014-05-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023